Zostań albo odejdź – trudny dylemat Ukraińców według najnowszego badania Stratega Market Research wśród osób, które uciekli z Ukrainy i tych, którzy zostali.
Trudności napotykane przez Ukraińców
Badanie przeprowadzone przez firmę Stratega przy użyciu jakościowej telefonicznej metody pogłębionych wywiadów maluje ponury obraz codziennego życia na Ukrainie. Ciągła troska o bezpieczeństwo, żywność i dostęp do leków ma ogromne konsekwencje psychologiczne, a wszyscy respondenci wykazują oznaki uogólnionego lęku i bezradności. Zarówno wśród przebywających na Ukrainie, jak i tych, którzy zdecydowali się na emigrację, panuje powszechne wahanie, co dalej. Wielu Ukraińców wciąż rozważa migrację, a ci, którzy uciekli z kraju, mają trudności ze znalezieniem pracy i tęsknią za rodziną. Te czynniki sprawiają, że rozważają powrót na Ukrainę pomimo dramatycznie złej sytuacji.
Ponadto badanie CATI wykazało, że większość Ukraińcy uważają swoją obecną sytuację za „złą” i myślą o emigracji tymczasowo lub na stałe. Ci, którzy zdecydowali się zostać na Ukrainie, mają ogromne problemy z zaspokojeniem podstawowych potrzeb, takich jak dostęp do żywności, lekarstw i opieki zdrowotnej. Wielu jest starszych lub chorych, co jeszcze bardziej pogarsza ich sytuację.
Nasze ilościowe badania rynku na Ukrainie wskazują, że ci, którzy zdecydowanie rozważają przeprowadzkę do Polski i innych krajów, to głównie zamożniejsi Ukraińcy z klasy średniej. Większość ankietowanych mieszkała lub mieszkała w mieście przed wojną. Spośród tych, którzy planują lub już się przeprowadzili, większość oceniła swój przedwojenny poziom życia na Ukrainie jako „dobry” – z czego większość uważała go za „dobry” lub „bardzo dobry”.
Liczba uchodźców ukraińskich w Polsce
Według danych zebranych przez polską Straż Graniczną od 24.02, czyli od początku wojny na Ukrainie, sprawdzono 3,951 mln osób przekraczających abordaż na stronę polską. Ukraińscy uchodźcy w Polsce otrzymali szerokie poparcie zarówno społeczeństwa, jak i rządu. Wśród nich Polacy organizujący punkty przyjmowania i ośrodki pomocy w całym kraju, jak to na zdjęciu na warszawskim Dworcu Głównym. Dla porównania, w wyniku kryzysu uchodźczego w Syrii Turcja przyjęła ponad 3,7 miliona uchodźców (szacunki UNHCR), ale osiągnięcie tej liczby zajęło ponad 6 lat.
ONZ informuje, że łącznie 7,27 miliona ludzi opuściło Ukrainę. Oznacza to, że Polska przyjęła około połowy wszystkich ukraińskich uchodźców.
Liczby te obejmują kobiety i dzieci poniżej 14 roku życia – stanowią one ponad 90 procent wszystkich uchodźców. Ukraińcy wybrali Polskę ze względu na bliskość językową lub kulturową oraz obecność znajomych lub rodziny. Położenie Polski pozwala im również pozostać blisko ojczyzny.
Zatrudnianie Ukraińców w czasie wojny
Mimo że dzięki specjalnej ustawie obywatele Ukrainy, którzy przybyli do Polski po 24 lutego, mogą podjąć pracę bez konieczności uzyskania specjalnego zezwolenia, często trudno jest znaleźć pracę . Według danych Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej, dotychczas dzięki tym rozwiązaniom zatrudnienie znalazło ponad 200 tys. obywateli Ukrainy (dane z czerwca 2022 r.). Zdecydowana większość z nich to kobiety, a około połowa z nich wykonuje proste prace. Tylko 17,7 proc. było zatrudnionych jako pracownicy biurowi, specjaliści lub technicy. Z kolei ci pracodawcy, którzy przed wojną zatrudniali Ukraińców, np. firmy budowlane, borykali się z brakiem siły roboczej. Wykwalifikowani profesjonaliści w wielu przypadkach wracali do ojczyzny, by bronić kraju.
Mimo że zatrudnienie takiej liczby uchodźców wojennych jest wielkim osiągnięciem, wielu zmaga się ze znalezieniem pracy i czuje się zmuszonych do powrotu na Ukrainę.
Większość uchodźców podjęła pracę w województwie mazowieckim (45,1 tys.). Aż 15% wszystkich zdecydowało się osiedlić w aglomeracji warszawskiej (składającej się ze stolicy i sąsiadujących gmin). Duży wzrost popytu ze strony imigrantów przyczynił się do dynamicznego wzrostu cen mieszkań na wynajem.
Biorąc pod uwagę, że wojna rozpoczęła się, gdy Polska wychodziła z pandemii Covid-19, jej skutki były dotkliwie odczuwalne i spowolniły ożywienie gospodarcze po pandemii. Jednak imigracja do Polski po 24.02 ma potencjał, aby dodać półtora roku wzrostu gospodarczego (około 4% PKB). Na stałe na rynku pracy pojawi się nawet 440 tysiący nowych pracowników. Wzrost liczby uchodźców oznacza większy popyt lub wydatki na inwestycje. Polska ma szansę na zauważalny wzrost podaży pracy.
Rola wojny na Ukrainie we wzroście inflacji w Polsce
Inflacja w maju 2022 r. według szybkich szacunków GUS wyniosła 13,9 proc. Polska wciąż znajduje się w fazie rosnącej inflacji. Wcześniej zakładano, że szczyt przypadnie na miesiące czerwiec-lipiec, teraz ekonomiści wskazują na jesień lub nawet koniec roku. Ekonomiści sugerują, że możliwe jest przekroczenie progu 15 procent.
Wojna to tylko jeden z powodów wzrostu inflacji. Czynnikami sprzyjającymi są zwiększony popyt spowodowany napływem uchodźców, rosnące ceny paliw, żywności i energii, ekspansywna polityka fiskalna, niższe podatki dochodowe oraz słaby wzrost gospodarczy. Silny wzrost gospodarczy pozwolił przedsiębiorstwom przenieść część kosztów na konsumentów. Wojna przyczyniła się do inflacji, ale była nieunikniona. Jednak ludzie odczuli nagłe wzrosty cen towarów i zablokowane kanały dostaw towarów.
Wpływ na opiekę zdrowotną
Istnieją również skutki w odniesieniu do opieki zdrowotnej – Ukraina ma jeden z niższych wskaźników szczepień w Europie. Daleko im do osiągnięcia 90-procentowego wskaźnika niezbędnego do osiągnięcia zbiorowej odporności. Na przykład na Ukrainie niedawno pojawiła się choroba polio (w ostatnim kwartale 2021 r. w kraju było 20 przypadków polio). Sytuacja ta jest szczególnie istotna w przypadku dzieci, które przydzielone do polskich szkół i przedszkoli będą miały kontakt z innymi dziećmi.
Warto zauważyć, że w obliczu obecnego kryzysu ludzie nie myślą o szczepieniach. Warunki, w jakich uchodźcy przekraczają granice, tłok na dworcach iw pociągach są bardzo niehigieniczne. Lekarze starają się nie popadać w skrajności – Ukraińcy i ich dzieci nie stanowią zagrożenia epidemicznego, ale należy podjąć wysiłki w celu poprawy wskaźników szczepień.
Nasze możliwości badania rynku na Ukrainie
Stratega Market Research nadal zapewnia ilościowe badania rynku na Ukrainie przy użyciu metod ankietowych CATI z naszego studia CATI w Polsce. Obecnie mamy zespół 35 ukraińskich ankieterów CATI.Oferujemy również jakościowe badania na Ukrainie, korzystając z naszego wewnętrznego ukraińskiego zespołu rekrutacyjnego i ukraińskich moderatorów. Nasze usługi koncentrują się na badaniach społecznych na Ukrainie, zapewniając aktualny obraz niszczycielskiego wpływu wojny z Ukraińcami w imieniu organizacji polskich i międzynarodowych. Mamy również możliwość prowadzenia badań jakościowych i ilościowych wśród uchodźców, którzy uciekli z Ukrainy w Polsce i w całej Europie.
